Robert: “Mooi dat wij kunnen helpen, door onze ervaringen uit Nederland met hen te delen”
Als Veiligheidsregio Utrecht dragen we zorg voor de veiligheid van iedereen die binnen onze regiogrenzen woont of verblijft. Maar we denken en werken ook graag over die grenzen heen. We werken nauw samen met buurregio’s, onze specialisten worden door heel Nederland ingezet en we gaan zelfs de landsgrens over om realistisch te oefenen in het Duitse Weeze.
Maar daar blijft het niet bij. In juni 2023 stak collega Robert Verhoeven de Atlantische Oceaan over om met zijn kennis en ervaring op het gebied van crisisbeheersing op het eiland Sint Maarten een bijdrage te leveren aan de orkaannoodhulpoefening HUREX. Tijdens deze jaarlijks terugkerende oefening komen verschillende lokale hulpdiensten en Defensie bij elkaar om zich voor te bereiden op het orkaanseizoen.
Robert vertelt zelf meer over zijn bezoek aan dit bijzondere eiland binnen het Koninkrijk der Nederlanden:
“Dit is de derde keer dat ik aan deze oefening deelnam. Voor deze oefening word ik door de VRU tijdelijk uitgeleend aan de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Zij leveren menskracht en expertise vanuit Nederland voor deze orkaanoefening. De HUREX is onderdeel van een verbetertraject dat na de orkaan Irma in gang is gezet om beter voorbereid te zijn op crises. En de VNG heeft daar met hun internationale tak VNGI een grote rol in.
Uitgebreide evaluatie
VNGI werkt samen met de overheid van St. Maarten aan de voorbereiding en organisatie van de oefening. Daarbij leveren zij waarnemers, begeleiders en experts uit het veld onder andere vanuit gemeenten en veiligheidsregio’s. Zij begeleiden de oefening, geven feedback en koppelen hun bevindingen terug aan de plaatselijke crisisteams van de overheid. Zij leveren zo een uitgebreide evaluatie op. Ik was daar als waarnemer voor een van de Emergency Support Functions (ESF), een soort actiecentrum voor een specifiek onderdeel van de crisisorganisatie. Mijn taak was het begeleiden en waarnemen van deze ESF tijdens de oefening.
Verbinding andere crisistypen
Het is ontzettend leuk om te doen, al is het best een intensieve week. Je komt op maandag aan en vertrekt alweer op vrijdag. Hoe kort dat ook is, het is echt interessant om deel te nemen. De focus van de oefening ligt altijd op orkanen, maar we verbinden de oefening ook met andere crisistypen. Dit keer werd er bijvoorbeeld ook een ziekte-uitbraak op een van de cruiseschepen gesimuleerd. Hoe ga je daarmee om tijdens een (dreigende) orkaan? Hoe haal je mensen van het schip af als er sprake is van zulke extreme weersomstandigheden? Kan dat überhaupt wel? Op deze manier breder naar de crisisaanpak kijken maakt het interessant.
Betere afstemming
Sinds mijn eerste bezoek zijn er echt stappen vooruit gezet. De crisisorganisatie van Sint Maarten is van oudsher hiërarchisch. Hierdoor was het lastig om bij een crisis snel te kunnen schakelen. Als medewerker kon je niet zomaar met een medewerker van een ander crisisteam afstemmen. Dat patroon wordt nu doorbroken en dat helpt. De crisisstructuur zit beter in elkaar, plannen zijn op orde en er wordt korter en doelgerichter vergaderd. Ook is de afstemming tussen verschillende disciplines enorm verbeterd. Zo hebben alle teams inmiddels goede informatiemanagers. Er wordt meer en sneller op alle niveaus afgestemd, informatie gedeeld en gevraagd, zonder dat leidinggevenden daar tussen zitten. Ze werken daar nu met veel meer ruimte en vertrouwen en dat helpt bij het bestrijden van een crisis.
Een crisis wordt daar nu veel meer gezamenlijk aangepakt. Niet meer ieder onderdeel voor zich, maar met elkaar het gesprek aangaan over wat de situatie is, welke doelen er zijn en waar de prioriteiten liggen.
“Een crisis wordt daar nu veel meer gezamenlijk aangepakt. Niet meer ieder onderdeel voor zich, maar met elkaar het gesprek aangaan over wat de situatie is, welke doelen er zijn en waar de prioriteiten liggen.”
Van elkaar leren
Het is mooi dat wij kunnen helpen, door onze ervaringen uit Nederland met hen te delen. Denk bijvoorbeeld aan alle ervaringen die we als VRU hebben opgedaan met de crisisnoodopvang van vluchtelingen. Bij een orkaan worden ook noodopvangplekken ingericht. Onze ervaringen en aandachtspunten over de organisatie en inrichting van noodopvang delen we dan met elkaar. Maar denk ook aan zoiets als een NL-Alert. Zou dat ook wat zijn voor een eiland als Sint Maarten? Is het daar mogelijk en zo ja, hoe richt je dat dan in? Daarover samen met hen nadenken en sparren, is enorm leuk om te doen.
Maar wij kunnen ook van de mensen daar leren. Het team dat ik begeleidde heeft afgelopen jaar bijvoorbeeld een zogeheten emergency suitcase aangeschaft. Een echte fysieke koffer, die je als teamlid bij dreiging kunt ophalen. Met daarin een radio, bouwhelm, zaklamp, reddingsdekens, noem het maar op. Dat raakt heel erg aan het noodpakket waarvan we hier willen dat inwoners ‘m samenstellen. Misschien is zo’n emergency suitcase wel een eerste mooie stap op dat vlak voor ons. Als je verwacht dat mensen zo’n pakket samenstellen, waarom geven we dan niet zelf het goede voorbeeld?
Waardering
Ik kijk met een goed gevoel terug op de reis en de oefening. Je merkt ook gewoon dat de mensen van Sint Maarten het enorm waarderen dat je terugkomt om hen te ondersteunen. Je bent toch vanwege je eerdere bezoeken een bekend gezicht voor ze. Daarbij helpt het dat je toch een soort collega bent en ook met je voeten in de klei staat bij een crisis in eigen land. Het eiland heeft hier écht wat aan. Het belangrijkste is dat je ziet dat er vooruitgang wordt geboekt. En dat betaalt zich uit, als het echt crisis is tijdens het orkaanseizoen. Daar doen we het voor.”
