Elles van het Hoogheemraadschap: "Alles wat met water te maken heeft, komt bij mij terecht"

Wat houdt je werk precies in?
“De waterschappen zorgen voor veilige dijken, droge voeten en schoon water. Een ongeluk op het water of een dijkdoorbraak kan grote gevolgen hebben voor een groot gebied. De waterschappen zorgen in samenwerking met andere partners ervoor dat de regio goed is voorbereid op bijvoorbeeld (dreigende) overstromingen, wateroverlast en milieu-incidenten op en naast het water. Mijn werk houdt in dat ik zorg voor een optimale samenwerking tussen de VRU en de waterschappen. Als liaison behartig ik de belangen van vier waterschappen: Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en de waterschappen Vallei en Veluwe, Rivierenland en Amstel, Gooi en Vecht/Waternet. Naast een goede samenwerking is het belangrijk dat we van elkaar weten wie we nodig hebben tijdens een crisis. Als er geen crisis is, dan ben ik de contactpersoon voor de VRU richting de waterschappen en andersom. Kortom, alles wat te maken heeft met watergerelateerde zaken, komt bij mij terecht.”

Hoe bereiden jullie je voor op een crisis?
“We proberen aan de voorkant zo goed mogelijk voorbereid te zijn en elkaar goed te kennen. Zo hebben we korte lijntjes en kunnen we goed schakelen. Ook denk ik mee met watergerelateerde planvorming binnen de VRU.  Verder is het van belang om gezamenlijk op te leiden, te trainen en te oefenen. Op deze manier hebben we onder andere goed inzicht in wie wat doet en wie welke verantwoordelijkheid heeft.

Begin mei 2022 heeft HDSR de oefening Lek(ke) dijk georganiseerd met als scenario hoogwater. Tijdens deze oefening hebben we geoefend met Defensie en de VRU; we hebben drie dagen buiten geoefend met inzet van de dijkbewaking, het nemen van noodmaatregelen en inzet van VRU duikers bij sluis Vreeswijk. Op 3 november 2022 houden we de oefening ‘Overvloed’ met als scenario wateroverlast en vindt er ’s middags bij de VRU een RBT (Regionaal Beleidsteam) plaats waarin onze dijkgraaf deelneemt. Ook nemen we vanuit de waterschappen in november deel aan de MLO’s die door de VRU georganiseerd zijn bij een aantal gemeenten met het scenario extreem weer/wateroverlast. Het blijft belangrijk om regelmatig samen te oefenen, zodat we elkaar weten te vinden en snel kunnen schakelen tijdens een crisis.”

Wat is precies de rol van een waterschap tijdens een crisis?
"We hebben drie functies: informeren, waarschuwen en alarmeren. Als er bijvoorbeeld droogte is en de openbare orde en veiligheid is niet in gevaar, dan informeer ik het VIC (VeiligheidsInformatieCentrum) van de VRU over de droogte en dat de waterschappen bijv. zijn opgeschaald. Ik geef dan door wat de maatregelen zijn die wij treffen. Dan zitten we dus nog in de informatiefase en wordt er geen actieve rol van de VRU verwacht.

Is er bijvoorbeeld hoogwater met mogelijke gevolgen voor de veiligheid, dan waarschuwen we de VRU. Ik geef ook dan de huidige stand van zaken door aan het VIC. De operationeel leiders van het waterschap en de VRU kunnen dan contact met elkaar opnemen om onderling af te stemmen.

Bij ernstige dreiging van de openbare orde en veiligheid bijvoorbeeld bij een dijkdoorbraak en er moet een evacuatie plaatsvinden, nemen we met spoed contact op met de meldkamer en zullen de voorzitters van het op dat moment desbetreffende niveau (fasering) contact met elkaar opzoeken. Tijdens een crisis houden we ook altijd het waterbeeld bij. Iedere dag bekijken we of er situaties zijn waar we actie op moeten ondernemen en houden elkaar op de hoogte. We weten van elkaar wie waarvoor verantwoordelijk is, zodat we tijden een crisis snel kunnen schakelen."

Heb je een voorbeeld van een crisis waarbij de samenwerking goed zichtbaar was?
“De waterschappen hadden weinig te maken met de coronacrisis, maar je ziet wel dat alle partners belangrijk zijn. Toen in korte tijd de boostercampagne opgezet moest worden zijn zowel de collega’s van de VRU als van de waterschappen de GGDrU gaan helpen. Het heeft natuurlijk niet met water te maken, maar je kan elkaar toch ondersteunen. Dan is het goed om elkaar te kennen”.

“Verder blijven we elkaar vooral goed informeren. Door de klimaatontwikkelingen gaan we vaker te maken krijgen met droogte, maar ook met wateroverlast. Dan is het heel waardevol om korte lijntjes te hebben en elkaar goed te kunnen vinden.”