“De telefoons op de meldkamer stonden roodgloeiend”

Teamleider meldkamer brandweer van de VRU Ellen van Stratum: “Het wat de eerste dag na mijn vakantie. Ik was thuis aan het werk en ineens hoorde ik de sirenes. ‘Huh, het luchtalarm?’ zei ik hardop. ‘Ja, eerste maandag van de maand’ antwoordde mijn zoon gedachteloos vanaf de bank. ‘Nee’, zei ik, ‘dat klopt niet. Het is half augustus. En het is ook geen twaalf uur!’ Toen natuurlijk meteen met de meldkamer gebeld om te vragen wat er aan de hand was. Daar waren de centralisten ook net tot de ontdekking gekomen dat de sirenes waren afgegaan. Binnen in de meldkamer hoor je het alarm bijna niet waardoor ze het zelf niet hadden gehoord, maar nadat de eerste 112-telefoontjes binnenkwamen kwam het besef al snel.

De 112-lijnen moeten altijd bereikbaar zijn

Binnen de kortste tijd stonden de telefoons op de hele meldkamer roodgloeiend. Collega’s van de hulpdiensten en uit de crisisorganisatie belden met de interne nummers van de meldkamer om te vragen wat er aan de hand was en wat zij moesten doen. Maar ook bezorgde inwoners belden met 112 om te vragen wat er aan de hand was. Je wilt mensen natuurlijk geruststellen, maar al die telefoontjes zorgden voor heel veel druk op de meldkamer. En de 112-lijnen moeten wel bereikbaar zijn voor het geval dat er iemand belt die in een noodsituatie zit. Toen de woordvoerder van de VRU de eerste melding op twitter maakte dat er geen incident was werd het rustiger. Dat bewees maar weer hoe belangrijk het is om snel te communiceren tijdens zo’n situatie.  Als er écht iets aan de hand is en de sirenes worden ingezet, dan wordt er ook altijd een NL Alert verstuurd. Hierin staat wat inwoners moeten doen en waar ze meer informatie kunnen vinden over wat er aan de hand is. Het is namelijk niet de bedoeling dat mensen in zo’n situatie het noodnummer 112 gaan bellen, omdat deze lijnen altijd bereikbaar moeten zijn voor spoedeisende zaken.

Wel of geen NL Alert versturen?
Tijdens de valse sirene op 16 augustus is er geen NL Alert verzonden. Een NL Alert wordt namelijk niet zomaar ingezet. De procedure is om NL Alert alléén in te zetten bij een daadwerkelijk incident, waarbij er sprake is van gevaar voor een grote groep mensen. Achteraf kun je je afvragen of we toch niet beter preventief een NL Alert hadden kunnen sturen om mensen sneller te informeren dat er niets aan de hand was. Dit wordt uiteraard meegenomen in de evaluatie. Want ook dit wordt geëvalueerd, net als alle andere incidenten die plaatsvinden in onze regio.

Procedure sirenetest aangepast

Wat we in ieder geval gelijk hebben aangepast is de procedure rondom het testen van de sirenes na onderhoud. In onze regio staan 295 zogenoemde ‘Waarschuwings- en Alarmeringspalen (WAS)’ palen. Iedere maand vindt er aan een aantal hiervan technisch onderhoud plaats. Na het onderhoud wordt de werkzaamheid getest door middel van een stil alarm. Bij Ouwehands Dierenpark is dat anders en moet de test met luid alarm plaatsvinden. Maar door een menselijke fout zijn dus alle sirenes met een luid alarm afgegaan. Om dat te voorkomen hebben we nu opgenomen dat bij het testen van individuele sirenes na onderhoud altijd een tweede paar ogen meekijkt. Net zoals dat al gaat bij het maandelijkse testalarm op de eerste maandag van de maand.

Een geoliede machine

Hoe vervelend dit incident ook was, ik ben wel heel trots op hoe we hier als VRU mee zijn omgegaan. De schrik zat er flink in, maar iedereen ging keihard aan de slag. Het voelde echt als een geoliede machine waarin we met z’n allen samenwerkten om het incident zo snel mogelijk weer klein te krijgen.”