De rivier de Linge dreigt te overstromen: wat doet de VRU?

Rob: “Het is vrijdagmiddag 17.00 uur als ik door de meldkamer brandweer word gebeld. Het waterschap Rivierenland meldt dat de waterstand op de rivier de Linge vanwege langdurige regenval fors aan het stijgen is. Zij houden er rekening mee dat de Linge in de komende uren buiten haar oevers zal treden en woningen in Leerdam te maken kunnen krijgen met wateroverlast. Deze week heb ik dienst als Regionaal Operationeel Leider. Als er grote incidenten of rampen plaatsvinden, dan word ik opgeroepen. Ik heb dan de leiding over een team dat de hulpdiensten en partners vertegenwoordigd, in dit geval het waterschap. Vanuit dit team coördineer ik de inzet van de hulpverleningsdiensten en adviseer ik de burgemeester van de getroffen gemeente. Als regionale crisisorganisatie probeert de VRU een crisis te voorspellen, zo mogelijk te voorkomen en als deze niet kan worden afgewend de gevolgen zo beperkt mogelijk te houden, zodat we snel weer kunnen terugkeren naar een normale situatie.

Beeld van de situatie

We proberen een goed beeld te krijgen van de situatie: Wat is de dreiging van de overstroming van de Linge? En welke mogelijke gevolgen heeft dat? De collega op de meldkamer belt me even later terug dat met name de verwachte neerslag op zaterdag hen zorgen baart. Inmiddels zijn ook andere collega’s opgeroepen om te ondersteunen, want het beeld wordt steeds completer en zorgelijker. We volgen de ontwikkelingen op de voet en zorgen dat de informatie beschikbaar is voor alle betrokkenen.

Informatie uitwisselen met partners

Ik neem contact op met verschillende partners om de beschikbare informatie uit te wisselen. Ik begin met burgemeester Fröhlich van de gemeente Vijfheerenlanden, om met hem het gezamenlijke beeld af te stemmen. Hij is blij met mijn telefoontje en samen nemen we de situatie door. De gemeente heeft de bewoners van de bedreigde wijk al met een brief geïnformeerd. Hierin staat wat ze kunnen verwachten van de waterstijging en hoe ze zich hierop kunnen voorbereiden. Ook heeft de gemeente alvast uit voorzorg opvangmogelijkheden gereserveerd in Vianen.

Geldermalsen

Ook de gemeente Geldermalsen, dat in onze buurregio Veiligheidsregio Gelderland-Zuid ligt, loopt risico. Samen met de Operationeel Leider van Gelderland Zuid bespreek ik de betekenis van de dreiging en we stemmen onze inzet op elkaar af. Rond 19.00 uur word ik gebeld door de Algemeen Commandant Politie. We nemen met elkaar de informatie door: is er nog extra voorbereiding nodig voor het scenario dat we verwachten? Ik kan hem geruststellen.

Goed nieuws

Zaterdagochtend regent het pijpenstelen en dat zal de hele dag duren. Ik zie in de media berichtgeving over de hoge waterstand in de Linge en de dreigende wateroverlast. Ik roep het operationeel team bijeen, dat bestaat uit vertegenwoordigers van de hulpdiensten en relevante partners, in dit geval het waterschap en een communicatieadviseur. Het water stijgt nog steeds, maar langzamer dan verwacht. Het gevaar betreft uitsluitend woningen die dicht tegen de Linge aan zijn gebouwd. De dijken van de Linge zijn niet in gevaar. De communicatieadviseur meldt dat er geen onrust onder de bevolking is en dat er geen ondersteuning nodig is. We stellen een informatiebericht op voor de gemeenten en de burgemeesters binnen onze regio.

’s Middags blijkt dat door intensief pompen door het waterschap de kans op grootschalige wateroverlast in de wijk flink kleiner is geworden. Goed nieuws dus.

Ik besluit ter plaatse te gaan en zie in Leerdam met eigen ogen dat de Linge behoorlijk ‘hoog staat’. Anderzijds lijkt de dreiging op de woningen mee te vallen. Dat bevestigt ook een bewoner van één van de huizen die dicht aan de oevers staat. Dat neemt niet weg dat bij een enkele woning het water inmiddels gevaarlijk is genaderd. Met behulp van zandzakken trachten de bewoners het water buiten te houden. En met succes! Aan het einde van de middag neemt de neerslag af. Later die avond meldt het waterschap dat de verwachte stijging is meegevallen en het waterpeil stabiliseert. Voor zondag wordt aanmerkelijk minder neerslag verwacht. Het waterschap gaat door met extra pompen.

Leerdam ontspringt de dans

In het operationeel team bespreken we de hoopgevende prognoses. Het lijkt erop dat Leerdam de dans ontspringt; gelukkig maar! Hoewel de bewoners zich vanwege de woninglocatie bewust zijn van dit mogelijke overstromingsrisico, zit niemand te wachten op dit soort overlast. Grootschalige wateroverlast is uitgebleven.

Het operationeel team hoeft niet meer volledig bijeen te komen, een aantal teamleden houdt als kernteam nauw contact in de komende fase.

Rond 19.30 uur bel ik met de burgemeester van Vijheerenlanden. Hij geeft aan met een goed gevoel terug te kijken op de hele gang van zaken. Ook maken we een vervolgafspraak. Zondagochtend heb ik opnieuw contact met mijn collega uit Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Ook in Geldermalsen viel het gelukkig mee. We zijn het erover eens dat deze ‘dreigende crisissituatie’ een goede leerschool was om de interne werkwijze en samenwerking met elkaar weer eens beproefd te hebben. Bij dat oordeel sluiten ook de andere collega’s zich later aan.

Mijn dienst zit er bijna op en ik bel met mijn opvolger. We spreken af extra tijd te nemen voor de overdracht.”